Als u tussen de 30 en 60 jaar bent, ontvangt u elke 5 jaar automatisch een uitnodiging voor het gratis bevolkingsonderzoek, dit wordt ook wel een uitstrijkje genoemd. Heeft u een uitnodiging gekregen? Maakt u dan zelf een afspraak voor het uitstrijkje. Zorg dat het uitstrijkje gebeurt op een dag dat u niet ongesteld bent.

In het laboratorium wordt het uitstrijkje onderzocht op HPV (Humaan papillomavirus). Er bestaan wel 100 typen humaan papilloma virussen. Van die 100 typen kunnen er ongeveer 12 baarmoederhalskanker geven. Uw uitstrijkje wordt getest op deze 12 typen. Een langdurige besmetting met 1 van deze 12 typen HPV geeft een kleine kans op baarmoederhalskanker. ls het virus aanwezig dan wordt er ook gekeken of er afwijkende cellen in het uitstrijkje zitten. Heeft u geen HPV dan heeft u vrijwel geen kans op baamoederhalskanker. Uw uitstrijkje wordt dan niet onderzocht op afwijkende cellen. Dat is dan niet nodig.

Bent u 40 of 50 jaar en komt uit het onderzoek dat u geen HPV heeft? Dan ontvangt u 10 jaar later weer een nieuwe uitnodiging. Als u geen HPV heeft is de kans dat u binnen 10 jaar baarmoederhalskanker krijgt heel klein. Zo klein dat een uitstrijkje over 10 jaar voldoende bescherming geeft.

U komt voor het uitstrijkje bij de praktijkassistente. Zij zal samen met u een vragenlijst invullen. Op deze vragenlijst moeten de stickers geplakt worden die op uw uitnodigingsbrief zitten. Het is daarom belangrijk dat u deze brief meeneemt.

Bij het uitstrijkje kleed u zich van onderen uit waarna u op de behandelbank plaats mag nemen. De assistente maakt het uitstrijkje met een speciaal instrument, dit heet een speculum (ook wel eendenbek genoemd). Deze brengt zij voorzichtig in de vagina, waarna ze met een kwastje wat celletjes van de baarmoedermond afneemt. Deze celletjes worden in een potje opgestuurd naar het laboratorium en daar nagekeken. De uitslag is na 3-4 weken bekend, belt u na deze periode met de doktersassistente om de uitslag op te vragen. 

Vindt u het erg moeilijk om een uitstrijkje te laten maken? Bijvoorbeeld omdat u vervelende seksuele ervaringen heeft, omdat u nog maagd bent, of omdat een uitstrijkje om wat voor reden dan ook moeilijk gaat? Vertel dit aan de assistente voordat u het uitstrijkje laat maken, dan kunnen wij daar rekening mee houden.

Ook kunt u de zelfafnametest aanvragen. Deze test doet u zelf thuis. Op deze manier doet u toch mee aan het bevolkingsonderzoek.

Vrouwen die niet reageren op de eerste uitnodiging krijgen 4 maanden later een herinnering. Hierin staat dat u een zelfafnameset kunt aanvragen. Met een zelfafnameset kunt u wat slijm afnemen uit uw vagina.

Dit stuurt u op naar het laboratorium. Daar testen ze het slijm op HPV, het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Drie weken later krijgt u een brief met de uitslag. Met de zelfafnameset kunt u dus niet testen of u ook afwijkende cellen in uw baarmoederhals heeft. 

Kijk voor meer informatie op Thuisarts.nl 
Of lees de folder van het RIVM.